THÀNH HOÀNG LÀNG - TƯỚNG CÔNG NGÔ MIỄN.(24/01/2014)

Cách đây 600 năm, Ngô Tướng công (huý là Ngô miễn) sinh năm Tân Hợi (1371) tại làng He, huyện Kim Hoa, phủ Bắc Hà, xứ Kinh Bắc (nay là phường Phúc Thắng, thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc). Ngài sinh ra và lớn lên trong một gia đình hào phú, có thế lực. Ngài đỗ Tiến sỹ triều Trần Nhuận Tông như ng không ra làm quan mà về quê mở trường dạy học.

Cách đây 600 năm, Ngô Tướng công (huý là Ngô miễn) sinh năm Tân Hợi (1371) tại làng He, huyện Kim Hoa, phủ Bắc Hà, xứ Kinh Bắc (nay là phường Phúc Thắng, thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc). Ngài sinh ra và lớn lên trong một gia đình hào phú, có thế lực. Ngài đỗ Tiến sỹ triều Trần Nhuận Tông như ng không ra làm quan mà về quê mở trường dạy học. Ngài bàn với nhiều người có ý trí, có học thức, cõ tâm huyết và là con của các gia đình có thế lực về kế sách giúp dân, giupa nước như Hồ Hán Thương, con trai Hồ Quí Ly … Ngài đã nhiều lần kinh lý vùng biển phía Nam phủ Thiên Trường, xứ Sơn Nam thấy nơi đây bãi bồi hoang hoá còn nhiều. Ngài tâu với Triều đình cho phép dân xuống khai thác vùng ven biển này.

Năm Nhâm Thìn (1392) được chiếu chỉ của nhà vua, Ngài đã bàn với 10 dòng họ của 4 thôn làng He đưa người đi khai hoang. Dòng họ nào cũng phải có người đi với nguyên tắc anh ở nhà còn em phải đi. Mười họ xuống ban đầu gồm: Ngô, Đỗ, Trần, Hoàng, Nguyễn, Phạm, Vũ, Đinh, Đào, Tạ. Số nhân công của 10 dòng họ với sự chỉ huy của Ngài ngày đêm vật lộn với sóng gió, đắp đê ngăn mặn, đào mương dẫn nước tưới cho đồng ruộng. Chỉ trong một thời gian ngắn đã khai khẩn được gần 2000 mẫu ruộng kéo dài từ đê 50 đến cầu Hải Hậu – một vùng rộng lớn nằm giữa huyện Xuân Trường và Hải Hậu ngày nay. Ngày 21 tháng 8 năm Quí Dậu (1393) Tân âpa chính thức được thành lập.

Năm 1400 Hồ  Quí Ly chính thức lên ngôi vua. Người gọi ngài Ngô Miễn ra làm quan và phong cho phong cho chức “Giám quân thiên cương”, tức chức bảo vệ triều đình nhà Hồ và kinh thành Tây Đô. Do có tài năng đức độ, có công trong cuộc chống quân Minh nên tháng 5 năm 1406  Ngài đã được vua Hồ Hán Thương thăng chức “Hữu thanh chi chính sự thượng thư linh kiêm chi các lăng phủ, thiên xương”

Không bao lâu đúng một năm sau, ngày 12 tháng 5 nămĐinh Hợi (1407), giặc Minh đánh vào Tây Đô. Quân quan nhà Hồ chống lại rất quyết liệt, nhưng thế giặc rất mạnh nên Tây Đô thất thủ. Tuy thế cùng lực kiệt nhưng ngài Ngô Miễn quyết không chịu đầu hàng. Hai ông bà thà chết vinh còn hơn sống nhục đã tuẫn tiễn hy sinh tại cửa biển Kỳ La.

Người đời đã sang tác bài thơ để ca tụng ngài như sau:

Nam Hải bất trầm trung nghĩa khí

Bắc Hà lại hưởng thế thời tầm

Dịch là:

Thân người chìm đắm biển Nam

Nhưng trung nghĩa khí, dạ gan không sờn

Bắc Hà muôn vạn trái tim

Ngàn năm hương khói nhớ ơn nghĩa Người.